سیر-نام علمی: Allium sativum
۳۲ نکته درباره سیر
۱- سیر گیاهی است چندساله و علفی به ارتفاع حدود ۵۰ سانتی‌متر، با برگ‌هایی باریک و به صورت غلافی که قسمتی از ساقه را می‌پوشانند.
۲- اسم آلیوم از واژه سلتیکی گرفته شده است که به معنای «سوزش‌آور» و «برافروخته» است. سیر در مصر باستان ارزش کالای مبادله پایاپای را داشت و خواص آن روی کتیبه‌های اهرام بزرگ چه‌اوپس نوشته شده است. استفاده‌های متفاوت محلی از سیر، از درمان جذام در انسان گرفته تا جلوگیری از دلمه شدن خون در اسب را شامل می‌شود.
۳- پزشکان قرون وسطی، سیر را برای درمان کچلی تجویز می‌کردند و سرخ‌پوستان آمریکا این گیاه را برای مداوای گوش‌درد، نفخ و بیماری خونی ناشی از کمبود ویتامین C به کار می‌بردند.
۴- سیر تازه منبع خوبی از ویتامین‌ها مواد معدنی و مواد گوگردی است. بیشترین مقدار مواد گوگردی در جنس آلیوم مربوط به سیر می‌باشد.
۵- آلی‌سین که بوی عمده سیر مربوط به آن است، توسط آلی‌ناز از آلی‌این تولید می‌شود.
۶- وقتی که سیر خرد می‌شود، آنزیم آلی‌ناز آزاد شده و آلی‌این را تبدیل به آلی‌سین می‌کند. با توجه به اینکه آنزیم مربوطه، با حرارت، غیرفعال می‌‌گردد، لذا سیر پخته از نظر بو و خواص ضعیف‌تر از سیر خام است.
۷- دو عنصر بسیار بااهمیت ژرمانیوم و سلنیوم با مقادیر کم در سیر وجود دارند که به نظر می‌رسد فعالیت ضدسرطانی سیر مربوط به آن‌ها است.
۸- سیر دارای اثرات بسیار متنوع و مهمی از جمله اثرات ضدمیکروبی، ضدقارچ، ضدویروس، ضدسرطان، کاهش پرفشاری خون، کاهش چربی خون، کاهش کلسترول و کاهش چسبندگی پلاکت‌ها است.
۹- مطالعاتی که از سال ۱۹۴۴ به بعد بر روی عصاره سیر و آلی‌سین انجام شده است، نشان می‌دهد که این مواد با غلظت کم دارای خاصیت قوی ضدگونه‌های استافیلوکوک، گونه‌های استرپتوکوک، باسیل‌ها، گونه‌های بروسلا و گونه‌های ویبریو هستند.
۱۰- در مطالعات جدید خاصیت ضدمیکروبی سیر با آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله پنی‌سیلین، استرپتوماسین، کلرامفنیکل، اریترومایسین و تتراسایکلین مقایسه شده است. همچنین استفاده از سیر باعث کاهش چشمگیر کلی‌فرم‌ها و میکروارگانیسم‌های غیرهوازی در مدفوع می‌شود.
۱۱- سیر یک ضدقارچ قوی در داخل و خارج از بدن است. در آزمایش‌های کلینیکی اثرات ضدکاندیدا آلبیکنس به طور قوی مشخص شده که این اثر به مراتب از نیستاتین، ویوله ژانسین و شش ضدقارچ دیگر قوی‌تر بوده است.
۱۲- عصاره آبی سیر در داخل بدن، حتی با غلظت یک صدم، اثرات خوبی بر قارچ‌های پوستی، از جمله تینئاکورپوریس، کاپی‌تیس و کروریس نشان داده است.
۱۳- در چین، یک مطالعه بیمارستان درمانی نشان داد که سیر در درمان کریپتوکوکال مننژیتیس، مؤثر است. این قارچ یکی از جدیدترین و منتشرترین عفونت‌های قابل توجه است.
۱۴- عصاره سیر اثر خوبی روی بعضی کرم‌های مزاحم دستگاه گوارش، از جمله آسکاریس و کرم‌های قلاب‌دار می‌گذارد.
۱۵- آزمایش‌ها بر روی حیوانات، از جمله موش نشان داده است که عصاره سیر ضد ویروس آنفلوانزا، هرپس و چندین ویروس دیگر می باشد.
۱۶- سقراط دانشمند مشهور یونان، مصرف سیر را به عنوان ضدسرطان توصیه کرده است و امروزه آزمایش‌ها بر روی انسان و حیوان این اثر را تأیید کرده و چندین ترکیب موجود در سیر این اثر را به طور چشمگیر نشان داده‌اند. همچنین اثر ضدسرطانی سیر با مطالعه در آمارهای زیاد مصرف‌کنندگان سیر در اقوام مختلف جهان به اثبات رسیده است.
۱۷- یکی از مکانیسم‌های اثبات شده، تأثیر سیر در جلوگیری از تشکیل نیتروزآمین است. نیتروزآمین جسمی است که در مرحله هضم و تغییرات مواد غذایی در بدن تولید می‌شود و یکی از قوی‌ترین مواد سرطان‌زا به شمار می‌آید.
۱۸- یکی از اثرات بسیتر مهم سیر محافظت از یستم قلبی-عروقی و جلوگیری از امراض آن است. مطالعات نشان می‌دهد که سیر و فرآورده‌های آن در جلوگیری از مرگ و میر مربوطه به بیماری‌های قلبی-عروقی بسیار مؤثر هستند.
۱۹- کلسترول بالای ۲۰۰، با مصرف مقادیر معینی سیر به حد طبیعی می‌رسد. میزان ۱۰ میلی‌گرم آلی‌سین یا معادل آن سیر می‌تواند باعث کاهش ده درصدی LDL و افزایش ۱۵ درصدی HDL و کاهش ۱۵ درصدی تری‌گلیسیریدها شود.
۲۰- آزمایشات نشان می‌دهند که مصرف روزانه ۱.۸ تا ۲.۷ گرم سیر تازه طی یک تا سه ماه، می‌تواند ۱۱ میلیلیتر جیوه فشار سیستولی و ۵ میلیلیتر جیوه فشار دیاستولی را در بیماری پرفشاری خون کاهش دهد.
۲۱- در یک مطالعه بر روی ۱۲۰ نفر با مصرف روزانه ۹۰۰ میلی‌گرم پودر خشک سیر شامل ۱.۳ درصد آلی‌این، به مدت چهار هفته در مقایسه با دارونما، چسبندگی پلاکت‌ها در گروه مصرف‌کننده سیر از بین رفته بود. چسبندگی پلاکت‌ها از عوامل امراض قلبی، حمله‌ها و تنگی و تصلب شرائین است.
۲۲- یکی از مشکلات تصلب شرائین (تنگی عروق)، کاهش LDL به علت اکسیداسیون آن است. ویتامین C، E و بتاکاروتن‌ها از این اکسیداسیون جلوگیری می‌کنند. تا چندی قبل مطالعه مستندی درباره این خاصیت سیر وجود نداشت. مطالعات اخیر این اثر را در سیر اثبات کرد و سیر همچون مواد ذکر شده دارای خاصیت جلوگیری از اکسیداسیون LDL و در نتیجه افزایش آن در خون است.
۲۳- سیر و آلی‌سین کاهش‌دهنده قند خون هستند. مطالعات جدید افزایش متابولیسم کبدی، افزایش ترشح انسولین و جلوگیری از غیرفعال شدن انسولین توسط بعضی مواد از جمله مکانیسم‌های آلی‌سین موجود در سیر را تأیید کرده است.
۲۴- چون خواص اصلی سیر مربوط به مواد گوگردی آن است که در حرارت کم تبخیر می‌شوند، اثرات دارویی سیر پخته و سرخ‌شده (به خصوص هرچه بیشتر حرارت ببیند) به مراتب کمتر از سیر خام است.
۲۵- با توجه به وجود مواد گوگردی موجود در سیرترشی، این محصول قطعا خواص سیر را خواهد داشت، ولی تغییرات آن با گذشت زمان یا عوامل دیگر مورد مطالعه قرار نگرفته است.
۲۶- چون مواد مؤثر در اثر له شدن سیر آزاد شده و تغییراتی در فرمول و اثر آن‌ها ایجاد می‌شود، خوردن سیر به صورت حبه (بلعیدن به صورت حبه یا قطعات درشت) تأثیر چندانی نسبت به سیر جویده و له‌شده نخواهد داشت و به همان حال دفع می‌شود.
۲۷- سیر نواحی مختلف دارای مقادیر متفاوتی از مواد مؤثر است که بیشتر آن‌ها مورد تجزیه دقیق قرار نگرفته‌اند؛ ولی می‌توان گفت هرچه بوی سیر بیشتر باشد، مواد گوگردی آن بیشتر و اثرات آن به مراتب قوی‌تر است.
۲۸- پودر سیر در صورتی که خیلی کهنه نباشد، دارای خواص مشابه سیر تازه است.
۲۹- خواص سیر تازه که معمولا همراه با سبزی خوراکی روزانه به بازار عرضه می‌شود، تا حدی شبیه به سیر (سیر حبه) است.
۳۰- با توجه به اینکه بوی سیر که از دهان استشمام می‌شود مربوط به دفع مواد گوگردی (مواد مؤثر) آن از طریق ریه است بنابراین ماده مؤثری که بتواند این بو را برطرف کند، وجود ندارد. تنها بعضی از مواد خوشبو کننده دهان ممکن است تا حد کمی تأثیرگذار باشند.
۳۱- یکی از موادی که اندکی بوی سیر را از دهان کاهش می‌دهد، برگ جعفری تازه به صورت خوراکی است.
۳۲- اگر سیر حرارتی بیش از ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد ببیند، خاصیت ضدمیکروبی آن از بین می‌رود.
